Εγκαίνια / Opening - MISC Athens 23/11/2023
photos by MeMSéA & MISC Athens

Tα κείμενα, ως καθημερινή πρακτική, δημιουργία και ανακάλυψη, κατασκευάζουν τη μνήμη της πόλης στο παργράφουν με ετερογενές βλέμμα και μέσο το κείμενο της εμπειρίας τους στην Αθήνα. Υφασμένα με το προσωπικό στημόνι του κάθε καλλιτέχνη, συντάσσουν αφηγήσεις, διαμορφώνουν ένα νέο γραπτό, χαρτογραφούν και συγκολλούν την ύλη των εμπειριών στο χώρο, παραχωρούνται στο βλέμμα, καλούν σε περιπλάνηση και ανακάλυψη ετερόκλητων χωροχρονικών βιωμάτων. Μοιάζουν με σύγχρονα όστρακα, με ψιχία προσωπικής και συλλογικής μνήμης, που διατηρούν ένα μέρος του πνεύματος της πόλης. Στο ΣΤΗΜΟΝΙ, το κείμενο, ξεδιπλώνεται σε όλες του τις πτυχές· ως κτίσιμο, ως ύφανση, ως ακουστική σύνθεση, και τέλος ή πρωτίστως, ως πεσμένη ύλη που κείται στο έδαφος.


Σύλληψη, κείμενα & επιμέλεια
Στεφανία Ορφανίδου


Καλλιτέχνες

Μυρτώ Ξανθοπούλου
Αντώνης Θεοδωρίδης
Στέλιος Παπαγρηγορίου
Collectif MASI
Γιάννης Στούρνας
Γιώργος Καραηλίας
Φίλιππος Βασιλείου
Αλέξανδρος Μιστριώτης
Γιώργος Βαρουτάς
Άννα Λινάρδου

Διάρκεια έκθεσης
Πέμπτη 23 Νοεμβρίου – Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2023

Χώρος διεξαγωγής 
MISC, Τούσα Μπότσαρη 20, 11741, Κουκάκι, Αθήνα

Ωράριο λειτουργίας
Πέμπτη & Παρασκευή 2-8 μμ
Σάββατο & Κυριακή 12-6 μμ  
και κατόπιν ραντεβού

Είσοδος ελεύθερη

Οργάνωση παραγωγής
MeMSéA & Κατερίνα Αγγέλου

Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός
Chora Atelier

Γραφιστική επιμέλεια
Blind Studio

Μετάφραση κειμένων
Γιάννης Καρράς

Τεχνική υποστήριξη
Iris Chryssostalis

Χορηγοί φιλοξενίας
Το Συγγρουόμενο, Underflow

Εγκαίνια
Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2023, ώρα 19:00
με χορηγία από τους Αμπελώνες Μάρκου

~~~~~

ΕΡΓΑ - ΔΡΩΜΕΝΑ *

* Μια ώρα πριν από την έναρξη κάθε έργου-δρώμενου θα πραγματοποιείται ξενάγηση από την επιμελήτρια και τους καλλιτέχνες στο χώρο της έκθεσης στο MISC Athens.


[1]
Ατελείς, μετέωρες εμπειρίες
χαράσσονται με το στημόνι και το υφάδι, σε καύκαλα γραφής
ο μπερντές σηκώνεται, αποκαλύπτει ένα νέο υφαντό.-


[2]
Η Αθήνα, ως πρωτεύουσα του νεοελληνικού κράτους, οικοδομήθηκε βάσει μιας σκηνοθεσίας. Η σκηνοθεσία για το βλέμμα του βασιλιά, τη θέα, τη θέαση του ανακτόρου του προς την Ακρόπολη. Η δημιουργία του τριγώνου, του νέου κέντρου της πόλης, με κορυφές τις πλατείες Ομόνοιας, Συντάγματος, Μοναστηρακίου, ήταν το αποτέλεσμα μιας σειράς πολεοδομικών ρυθμίσεων, μετατοπίσεων, σχεδιαστικών επανεγγραφών του υπό ανέγερση ανακτόρου και της απρόσκοπτης θέας του προς τον ιερό λόφο. Η θέση του ανακτόρου μπορεί να μετατοπίστηκε κατά μία πλατεία, από την Ομόνοια στο σημερινό Σύνταγμα, ωστόσο, η χάραξη του τριγώνου υλοποιήθηκε με τη διάνοιξη αρτηριών, αφαιρώντας την κείμενη ύλη του παρόντος και φανερώνοντας την κρυμμένη ύλη του παρελθόντος στο υπέδαφος. Η σύνδεση με το παρόν διεκόπη. Ανάμεσα στο μακρινό παρελθόν και το παρόν, τα συνδετήρια νήματα είναι διάσπαρτα, σχεδόν αφανή. Το μάτι εντοπίζει μια ιστορική ασυνέχεια. Το βλέμμα πέφτει είτε πάνω στα σπαράγματα των αρχαιολογικών ανασκαφών είτε στην ιδιόμορφη συνύπαρξη των διαφορετικών τυπολογιών κτιρίων των τελευταίων δύο αιώνων.


[3]
Η Αθήνα, σε κάθε της σημείο, είναι υφασμένη, άλλοτε λεπτεπίλεπτα και άλλοτε χοντροκομμένα, με μοτίβα. Οι δρόμοι, οι πολυκατοικίες, τα μπαλκόνια, τα αστικά κενά και τα πάρκα, οι αυλές και οι εσωτερικοί κήποι, οι υπέργειες και υπόγειες στοές, τα παράθυρα. Η ομορφιά της πόλης αποκαλύπτεται μόνο αν επιδιώξει το βλέμμα να τη δει. Η εικόνα της αλλάζει, ανάλογα με την περι-στροφή του κεφαλιού. Την τυπολογία των κτιρίων την παρατηρείς μόνο αν σηκώσεις τα μάτια ψηλά. Στο ύψος του εδάφους η αντίληψη του αστικού χώρου επανέρχεται στη μικρή κλίμακα. Τα ισόγεια καταστήματα, εντός και εκτός της επικράτειας των αθηναϊκών στοών, σε επαναφέρουν στο κατώφλι, τη γειτονιά, τη συνύπαρξη των ανθρώπων στο δημόσιο χώρο, τις τυχαίες συναντήσεις, τις υπερρεαλιστικές για το αυτί συζητήσεις, τις κόρνες και τις σειρήνες, τις αστείες χειρονομίες όσων μιλάνε μέσω ασύρματων ακουστικών στο κινητό. Αν πάλι στρέψεις το βλέμμα προς τα κάτω, συναντάς φεγγίτες ημιυπόγειων χώρων να ξεπροβάλλουν από τα cour-anglaise, υαλότουβλα στο πεζοδρόμιο ως φωταγωγοί σκοτεινών υπογείων, σωληνώσεις να αναδύονται από τα έγκατα και να χάνονται ή να ξετυλίγονται σε δαιδαλώδεις διαδρομές, αποκαλύπτοντας άθελά τους τις υπο-δομές που συντηρούν όλο τον αστικό ιστό. Οι μικρές χειρονομίες των πολιτών, η στάση της ενατένισης του αποσπασματικού στο χώρο, της επανάληψης εφήμερων σκηνικών κατασκευών, των σιωπηλών ιχνών της ιστορίας που γράφεται σήμερα, δίνουν υπόσταση και αξία στην ίδια την ύλη και το πνεύμα της πόλης.



[4]
Στον πυρήνα της πρότασης ΣΤΗΜΟΝΙ βρίσκεται η δυνατότητα γραφής, ή επανεγγραφής της κείμενης ύλης της πόλης της Αθήνας, μέσα από την ανασκαφή στο αφανές υπέδαφος, στα άγραφα σημεία της ιστορίας και του πολιτισμού, στη ρίζα του τεκτονικού στοιχείου της αρχιτεκτονικής, που κρύβει μέσα του την ίδια την τέχνη, την παραγωγή ενός έργου, που αφήνει “κάτι να εμφανισθεί”^[1] .


[5]
Ο φιλόσοφος Jacques Derrida, στο βιβλίο του Χώρα περιγράφει την ιστορία ενός γηραιού Αιγύπτιου ιερέα που ισχυρίζονταν ότι η μνήμη μιας πόλης πρέπει να αλλοιωθεί δύο φορές για να σωθεί. Ότι η μνήμη που μας μεταφέρεται, δεν επαφίεται μόνο στη γραφή της ίδιας της πόλης, αλλά και “στη γραφή του άλλου, στη γραμματεία μιας άλλης πόλης”^[2]. Τι σημαίνει να αλλοιωθεί δύο φορές; Οι γραφές, είτε είναι κείμενα ή τοιχογραφίες, αποκρύπτουν μυστικά. Ποιο μέρος της ιστορίας της Αθήνας άραγε δεν έχει διασωθεί; Δεν έχει αλλοιωθεί δύο φορές; Υπό αυτά τα ερωτήματα, η διάσωση της μνήμης της πόλης γίνεται καίρια. Οι δρόμοι οδηγούν στο παρόν και στο πρόσφατο παρελθόν, στη λήθη, ως το σημείο εκκίνησης της εμπειρίας, στην ιδιότυπη συνάρτηση μνήμης και λήθης του ιστορικού χρόνου. Στο πεδίο των ξεχασμένων, που πλάθεται στην αφάνεια, παράλληλα με το πεδίο των συλλογικών αναμνήσεων.


[6]
Στο ΣΤΗΜΟΝΙ, η χειρονομία της κατασκευής, του κτισίματος και της πλέξης, στον ιστό της πόλης, παραπέμπει στη βίωση μιας πραγματικότητας, στην αφήγηση της ζωντανής μνήμης του σήμερα. Το κείμενο, τα κείμενα στον πληθυντικό ως προς “τη στερεογραφική πολλαπλότητα των σημαινόντων που το υφαίνουν”^[3], ως καθημερινή πρακτική, ως δημιουργία και ανακάλυψη, κατασκευάζουν τη μνήμη της πόλης στο παρόν, πλέκονται και αποσυναρμολογούνται συνεχώς πάνω στα νήματα που αποκαλούνται στημόνι,τη βάση για την ύφανση στον πολυσύνθετο αργαλειό, χαράζουν μια πορεία, πλάθονται και μεταβάλλονται, επανεφευρίσκουν νοήματα. Μέσα από το προσωπικό, αποκαλύπτεται το συλλογικό. Το κείμενο, τελικά, ξεδιπλώνεται μπροστά μας σε όλες του τις πτυχές· ως κτίσιμο, ως ύφανση, ως ακουστική σύνθεση, και τέλος ή πρωτίστως, ως πεσμένη ύλη που κείται στο έδαφος.


[7]
Η έκθεση ΣΤΗΜΟΝΙ, συνιστά μια συνάρθρωση εννέα πολυμεσικών έργων και δράσεων έντεκα νέων καλλιτεχνών. Όλα τα έργα, επιλεγμένα λόγω των διαφορετικών πρακτικών τους, γράφουν με ετερογενές βλέμμα και μέσο το κείμενο της εμπειρίας τους στην Αθήνα. Υφασμένα με το προσωπικό στημόνι του κάθε καλλιτέχνη, συντάσσουν αφηγήσεις ευμετάβλητες και ανασυντάξιμες, διαμορφώνουν ένα σύγχρονο γραπτό των Αθηνών, χαρτογραφούν και συγκολλούν την ύλη των εμπειριών στο χώρο και παραχωρούνται στο βλέμμα. Εκτίθενται στις υπόλοιπες αισθήσεις και καλούν σε περιπλάνηση και βίωση ετερόκλητων χωροχρονικών βιωμάτων. Τα έργα θα μπορούσαμε να τα παραλληλίσουμε με σύγχρονα όστρακα, με ετερόκλητα ψιχία προσωπικής και συλλογικής μνήμης, μιας μνήμης που τους έχει κληρονομηθεί, και εντός αυτής συνεχίζει να διατηρείται ένα μέρος του πνεύματος της πόλης. Συνθέτουν, εν τέλει, μια ψυχογεωγραφία πολλαπλών αναγνώσεων, προσομοιάζοντας, ίσως, σε μια σύγχρονη αθηναϊκή εκδοχή, τη “Γυμνή Πόλη” του Guy Debord και τις πεποιθήσεις των Καταστασιακών για το Παρίσι τις δεκαετίες 1950-'60, βασισμένες στον αυθορμητισμό, τη δημιουργικότητα, το παιχνίδι και την ελευθερία.


[8]
Με την αταξία μιας πλασματικής ταξινόμησης, μέσα στον εκθεσιακό χώρο και στη γειτονιά του Κουκακίου διασταυρώνονται τα κείμενα εννέα έργων, ως αποσπάσματα ενός νεογέννητου διαλόγου που πραγματεύεται την εντοπιότητα. Όλα τα εικαστικά έργα και τα έργα δρώμενα, στοχεύουν στην ενεργοποίηση του κοινού και της μνήμης, σε ανοιχτές συζητήσεις γύρω από θέματα που αφορούν την πόλη, την ενοίκηση του δημόσιου χώρου της, την πολιτειότητα, την προσωπική σχέση του κάθε καλλιτέχνη με αυτήν, και τέλος, την εξοικείωση με τη διαδικασία δημιουργίας σύγχρονων και συνάμα διαχρονικών έργων. Προσκαλούν τον επισκέπτη να γίνει συν-δημιουργός μιας σύγχρονης γραμματείας, για το πνεύμα της πόλης στην οποία κατοικεί ή περιδιαβαίνει και να υφάνει το δικό του πλεκτό κείμενο για την Αθήνα. Άλλωστε, το ΣΤΗΜΟΝΙ, είναι πρωτίστως ένα παιχνίδι γραφής.


[9]
Το κάθε έργο περιγράφει μια διαδικασία, ένα συμβάν. Είναι η συνάντηση και η συνάρτηση υλικών που είχαν μια προηγούμενη και έχουν μια επόμενη ζωή. Μέσα στην ίδια την εργασία του κειμένου, εναποτίθενται πολλαπλές γεω-γραφίες και βιωμένες εμπειρίες. Ο συνδυασμός τους καθιστά τους τόπους έκθεσης και παρουσίασής τους, σε σκηνή και σκηνικό της ιστορίας.


Αθήνα, 1/11/2023
Στεφανία Ορφανίδου

----
[1] - Heidegger, M. (2008). Κτίζειν, Κατοικείν, Σκέπτεσθαι, Αθήνα: Πλέθρον
[2] - Derrida, J. (2000). ΧΩΡΑ, Αθήνα: Ινστιτούτο του βιβλίου – Α.Καρδαμίτσα
[3] - Barthes, R. (2007). Εικόνα, Μουσική, Κείμενο, Αθήνα: Πλέθρον

Texts, as a daily practice, creation and discovery, construct the memory of the city in the present. They are constantly knitted and unknitted as if the threads of a warp (stimoni in Greek), over and under which other threads are passed to make cloth. STIMONI exhibition is an articulation of nine artistic multimedia projects and performances by eleven artists. The works, chosen for the different practices they incorporate, write with their different gazes and media the text of their own experiences of Athens. Woven with the personal warp of each artist, they compose narratives, and form new writings. They weld their matter in space, surrendering to the act of looking, inviting one to wander and discover diverse spatio-temporal experiences. Like shells, or scraps of personal or collective memories, they preserve part of the city’s spirit. In STIMONI, the text unfolds in all its parts; as construction, as weaving, as an acoustic composition, and finally, or primarily, as fallen matter lying on the ground.


Concept, texts and curation
Stefania Orfanidou


Artists

Myrto Xanthopoulou
Antonis Theodoridis
Stelios Papagrigoriou
Collectif MASI
Yannis Stournas
Yorgos Karailias
Filippos Vasiliou
Alexandros Mistriotis
Giorgos Varoutas
Anna Linardou

Exhibition duration
Thursday 23 November – Sunday 10 December 2023

Venue
MISC, Tousa Botsari 20, Athens 11741

Opening hours
Thurday & Friday 2-8 pm
Saturday & Sunday 12-6 pm
and by appointment

Free entrance

Production organization:
MeMSéA & Katerina Aggelou

Architectural design
Chora Atelier

Graphic design
Blind Studio

Text translation
Iannis Carras

Technical support
Iris Chryssostalis

Sponsors
Syggrouomeno, Underflow

Opening
Thursday 23 November 2023, at 19:00 
sponsored by Markou Vineyards



PERFORMANCES*


[1]
Incomplete, suspended experiences
etched with warp and weft, carapaces of writing
the lifted curtain reveals a new textile.-

[2]
Athens, the capital of the modern Greek state, was constructed as a stage for the king and his royal gaze, his view, with his palace looking out onto the Acropolis. The triangle, the new city center, with the squares of Omonia, Syntagma and Monastiraki at its three corners, was the result of a series of urban planning arrangements, displacements, and rewritings of the palace as this was constructed to ensure an unobstructed view of the sacred hill. The location of the palace may have shifted one square over, from Omonia to the present-day Syntagma, but the triangle was preserved, with connecting streets serving as its arteries, with the removal of anything contemporary, and with the revelation of vestiges of an underground past. Connections with the present were broken. Threads connecting the distant past and the present were severed, and then rendered invisible. You can see this discontinuity. The gaze falls either on fragments of archaeological excavations or on the miscellaneous building and typologies of the last two centuries.


[3]
Wherever you look, Athens is woven, as if in patterns, delicately or coarsely; streets, housing blocks, balconies, parks, empty spaces, courtyards, indoor greens, overground and underground porticoes, windows. The beauty of the city is only revealed when your eye is searching for it. Turn your head, the image changes. Look up and you can see different styles of building. On the ground level you return to the small scale. Shops, both inside and outside entryways. You’re on a threshold now, in a neighborhood, where people mingle, in public space, bumping into one another, randomly, engaging in surreal conversation, beeping and sirens, the funny gestures of those babbling through wireless headphones. Then look down. You see gaps, basements, semi-subterranean spaces, glass bricks on the pavement, skylights to darker basements, pipes emerging from the bowels of the city and disappearing or unraveling again as they follow their labyrinthine paths, sometimes revealing the sub-structures of an urban entirety. And then you see the small gestures, people contemplating the fragmenticity of space, ephemeral constructions, silent traces of a history rewritten today. This is the spiritof the city, the city that you are looking for.


[4]
At the core of STIMONI lies the possibility of writing, or rewriting the material which constitutes the city of Athens. Excavations of the subsoil, of unwritten parts of history and culture, of the groundwork and masonry of architecture, all concealing art itself, all part of plan allowing ‘something to appear’^[1].


[5]
In his book ‘Khôra’, the philosopher Jacques Derrida describes the story of an old Egyptian priest who claimed that the memory of a city must pass through two alterations.Only then can anything be salvaged. And this is not only a question of writing the memory of the city for its own sake, but also a question of who is writing. The other must write, ‘in texts belonging to some other city’ ^[2]. What does this dual alteration mean? Scripts, whethertextsor images on a wall, conceal secrets. What element of the history of Athens has not been salvaged? What hasn't been altered twice? Salvaging the city's memory - roads leading to the present and the recent past, to oblivion, to the starting point of an experience, to the peculiar interplay of memory and forgetting in historical time. To the field of the forgotten, moulded in obscurity, alongside the field of collective memories.


[6]
In STIMONI, the gesture of building and knitting, of fabricating the city, refer to ways of experiencing reality, that lead to the narration of today's living memory. Text, texts in the plural in terms of "the stereographic multiplicity of signified that weave them”^[3], a daily practice, creation and discovery, construct the memory of the city in the present. They are constantly knitted and unknitted as though they are the threads of a warp (stimoni in Greek), the basis for weaving on the loom. They carve a path, they are moulded and altered, and they reinvent meanings. The collective is revealed through the personal. Thetext unfolds before us in all its parts; as construction, as weaving, as an acoustic composition, and finally, or primarily, as fallen matter lying on the ground.


[7]
STIMONI exhibition is an articulation of nine artistic multimedia projects and performances of eleven young artists. All works, chosen for their different practices, write with a heterogeneous gaze and medium the text of their own experience in Athens. Woven with the personal warp of each artist, they compose mutable narratives, new forms of writing about Athens. They weld their matter in space, surrendering to the act of looking. They are exposed to the rest of the senses, inviting one to wander and discover diverse spatio-temporal experiences. The works, like shells, or scraps of personal and collective memories that have been inherited, preserve part of the spirit of the city. They compose a psychogeography of multiple readings, simulating, perhaps, in a contemporary Athenian version, Guy Debord's "Naked City"and Situationists beliefs about Paris in the 1950s-'60s, based on spontaneity, creativity, play and freedom.


[8]
Τhe disorder of a fictitious classification, the texts of nine works intersect in the exhibition space and in the neighborhood of Koukaki, as fragments of a newborn dialogue that deals with localness. All of the artworks and performances aim to activate public memory, and open discussion on issues concerning Athens, the habitation of space, citizenship, the personal relationship of each artist with the city, and finally, familiarity with processes of creating contemporary yet timeless works. They invite the visitor to become a co-worker in a contemporary scriptorium, dealing with the spirit of the city in which he or she lives or walks –to weave his or her own text about Athens. After all, STIMONI is primarily a game of words.


[9]
Each work describes a process, an event. It is the meeting and cohesion of materials that had a previous life and will have an afterlife. Within the work of the text itself, multiple geographies and lived experiences are deposited. Their combination transforms the sites of exhibition into a stage, this is the setting for history.


Athens, 01/11/2023
Stefania Orfanidou

----
[1] - Heidegger, M. (2008). Building Dwelling Thinking, Athens: Plethron
[2] - Derrida, J. (2000). Khôra, Athens: Kardamitsa Publications
[3] - Barthes, R. (2007). Image Music Text, Athens: Plethron